Ryanair: is de aan passagiers opgelegde gezichtsherkenning legaal?
Om te voorkomen dat online touroperators verkoop tickets en de exclusiviteit van de distributie behouden, Ryanair deinst voor geen enkel middel terug, juridisch, administratief en ook digitaal.
De handelsoorlog die Ryanair voert tegen touroperators die zijn tickets verkopen zonder zijn toestemming duurt jaren. Veel OTA (Online Travel Agency, online reisbureaus) bieden internetgebruikers goedkope Ierse tickets aan zonder een commerciële overeenkomst te hebben gesloten. Om dit te doen, gebruiken deze internetbureaus de praktijk van het vastleggen van webpagina’s, ook wel webscraping (of webharvesting) genoemd, waarbij de inhoud van de Ryanair-site via software wordt gekopieerd om deze op hun eigen site weer te geven. Vervolgens bestellen deze internetbureaus tickets voor hun klanten bij geaccrediteerde partnertouroperators of mensen met legale toegang tot Ryanair-tickets.
Tegen deze OTA’s diende Ryanair een klacht in, met nationale uitspraken soms gunstig, soms ongunstig volgens de jurisprudentie van de verschillende Europese landen. Om passagiers te ontmoedigen om hun Ryanair-tickets elders dan op de site te kopen, aarzelt de lage prijs niet om hun leven ingewikkelder te maken of zelfs om gevoelige informatie over hen te verzamelen.
Verbazingwekkend genoeg kregen bijvoorbeeld Zuid-Afrikaanse passagiers die naar Londen vertrokken een taaltest in het Afrikaner, de lokale taal die door een deel van de blanke gemeenschap wordt gesproken. Ze legde uit dat het was om migranten te screenen die zich voordeden als Zuid-Afrikanen. Na de Covid-crisis eiste het dat het de persoonlijke gegevens van klanten kon verzamelen om niet-gestolen tickets terug te betalen, in plaats van tevreden te zijn met de e-mail die bij de bestelling werd verstrekt. En voor degenen die ze terugbetaalde, verbood ze vervolgens hun betaalkaarten. In Groot-Brittannië konden passagiers die hun geld terugkregen dan geen nieuwe vlucht boeken met dezelfde betaalkaart waarop ze hun geld teruggekregen hadden. Deze passagiers moesten met een andere kaart betalen voor een nieuwe reservering bij Ryanair.
Laatste feit: Ryanair gebruikt gezichtsherkenningstools om klanten te valideren of ongeldig te verklaren waarvan het vermoedt dat ze via een online reisbureau hebben geboekt. De validatie gebeurt in twee fasen: eerst moet de passagier een identiteitsbewijs scannen om zijn reservering te bevestigen, vervolgens moet hij een nieuwe foto of zelfs een selfie overleggen om te bevestigen dat hij inderdaad een natuurlijke persoon is – en geen rechtspersoon, in dit geval een OTA. Gezichtsherkenning vergelijkt vervolgens de foto van het paspoort of de nationale identiteitskaart met de in real time aangeleverde foto.
“Als u via een online reisbureau heeft geboekt, aangezien OTA’s vaak bots gebruiken om het boekingsproces te voltooien, had u tijdens het boeken waarschijnlijk niet de mogelijkheid om rechtstreeks met Ryanair te communiceren. De verificatieprocedure stelt ons in staat om ervoor te zorgen dat een passagier belangrijke informatie van Ryanair heeft gelezen. En dat hij de opname persoonlijk heeft gemaakt“, rechtvaardigt de klantenservice van het goedkope bedrijf.
Als kers op de taart rekent Ryanair de passagier 35 cent per validatie aan: “Deze vergoeding is bedoeld om de kosten van de online verificatietool te dekken. Ryanair haalt geen commerciële winst uit deze transactie. Indien u deze kosten vergoed wenst te krijgen, raden wij u aan contact op te nemen met het online reisbureau om hen te vragen de kosten van deze noodzakelijke veiligheidseis te dekken.“.
Verschillende gerenommeerde touroperators die door Ryanair zijn bekritiseerd, bevestigen dat ze klanten hebben gehad die het slachtoffer zijn van deze gezichtsherkenning. De digitale tool is niet alleen aan de grens van discriminatie, maar baart ook zorgen bij een heel deel van de bevolking (huidskleur, fysieke verandering, niet-binaire persoon, enz.). Ryanair heeft de praktijk echter (nog?) niet veralgemeend naar alle klanten.
Heeft een luchtvaartmaatschappij het recht om hiervoor gezichtskennis te gebruiken? “Gezichtsherkenning is in principe verboden. U moet eerst controleren of de gebruikte technologie inderdaad gezichtsherkenning is. Dan zijn er uitzonderingen zoals toestemming van de persoon. Maar het moet nog steeds vrij en verlicht zijn“, Antwoordt Arnaud Dimeglio, advocaat gespecialiseerd in nieuwe technologiewetgeving (lees zijn uitleg op village-justice.com).
Naast soevereine diensten wordt gezichtsherkenning traditioneel gebruikt door banken of operatoren die wettelijk verplicht zijn om de identiteit van hun klanten te verifiëren (bijvoorbeeld voor het openen van een rekening). Binnen de Europese Unie moet de oplossing vallen onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming).
Eerste Europese luchtvaartmaatschappij in aantal passagiers, de Ierse lage kosten zouden kunnen filteren bij het inchecken of instappen op de luchthaven, maar daar is het proces te tijdrovend voor de lage kosten waarvoor de kleinste minuut telt bij de exploitatie van zijn apparaten en personeel. De DGCCRF, de CNIL, de DGAC en Ryanair werden gevraagd commentaar te geven op de filtratiepraktijken van het Europese bedrijf Ryanair en weigerden commentaar te geven op het onderwerp. “ Aangezien Ryanair zijn hoofdkantoor in Ierland heeft, is het de Ierse autoriteit die de zaak moet behandelen. We kennen de moeilijkheden van deze autoriteit die ook alle Amerikaanse IT-reuzen verwelkomt [technologie de l’information, ndlr]. De Franse nationale autoriteiten zouden beslag kunnen leggen als zich een groot aantal klagers aandiende, maar in eerste instantie zouden zij deze klachten doorsturen naar de Ierse autoriteit “, legt een bron uit die goed op de hoogte is van het dossier.
@Ryanair
